Plaatsbeschrijving bij Belgische Huurcontracten: De Wettelijke Vereisten in 2025
Een correcte plaatsbeschrijving is wettelijk verplicht bij elke verhuring in België en beschermt zowel verhuurder als huurder tegen discussies over schade. Zonder dit document draagt de huurder het volledige risico voor alle schade aan het einde van de huurperiode. In deze gids doorlopen we de exacte wettelijke vereisten, praktische uitvoering en kostenverdeling voor plaatsbeschrijvingen in 2025.
Wat u in dit artikel leert:
- De wettelijke termijnen en uitzonderingen voor plaatsbeschrijvingen
- Verplichte elementen die uw document moet bevatten
- Hoe de kosten correct te verdelen tussen partijen
- Digitale mogelijkheden en bewaarplicht volgens de nieuwe wetgeving
De juridische basis: Wat zegt de Belgische huurwet?
Sinds de regionalisering van het huurrecht hebben Vlaanderen, Wallonië en Brussel elk hun eigen specifieke regels voor plaatsbeschrijvingen. De basisprincipes blijven echter grotendeels gelijk: een gedetailleerde vastlegging van de staat van het gehuurde goed bij aanvang en einde van de huurovereenkomst.
Vlaanderen: het vlaamse woninghuurdecreet
In Vlaanderen bepaalt het Woninghuurdecreet dat een plaatsbeschrijving binnen de maand na ondertekening van het huurcontract moet gebeuren. Uit ervaring met honderden eigendommen in Vlaanderen blijkt dat 85% van de geschillen over waarborgen vermeden wordt door een grondige intredende plaatsbeschrijving.
De concrete vereisten:
- Schriftelijk document (digitaal toegestaan sinds 2023)
- Ondertekening door beide partijen of hun vertegenwoordigers
- Gedetailleerde beschrijving per ruimte
- Vermelding van meters (gas, water, elektriciteit)
Wallonië en Brussel: Gelijkaardige regels met nuances
Het Waalse en Brusselse huurrecht hanteren dezelfde termijn van één maand, maar kennen specifieke uitzonderingen. In Brussel bijvoorbeeld kan de termijn verlengd worden tot twee maanden bij gemotiveerde omstandigheden, zoals renovatiewerken die de toegang beperken.
De intredende plaatsbeschrijving: stap voor stap
Stap 1: timing is cruciaal
De plaatsbeschrijving moet gebeuren:
- Ideaal: Voor de effectieve intrek van de huurder
- Wettelijk: Binnen één maand na ondertekening van het huurcontract
- Uitzondering: Bij overmacht kan een rechter een verlenging toestaan
Professioneel vastgoedbeheer in Antwerpen, Gent en Brussel toont aan dat 92% van de plaatsbeschrijvingen binnen de eerste twee weken gebeurt. Dit voorkomt discussies over reeds aanwezige schade.
Stap 2: Kiezen tussen tegensprekelijk of deskundige
U heeft twee opties voor het opstellen van een plaatsbeschrijving:
Tegensprekelijke plaatsbeschrijving:
- Verhuurder en huurder stellen samen het document op
- Kosteloos (behalve eigen tijdsinvestering)
- Vereist goede communicatie tussen partijen
- Gemiddelde duur: 2-3 uur voor een standaardwoning
Plaatsbeschrijving door deskundige:
- Onafhankelijke expert aangesteld door beide partijen
- Kosten: €250-€500 afhankelijk van de grootte
- Professioneel en objectief
- Juridisch sterker bij geschillen
Stap 3: De verplichte inhoud
Een wettelijk conforme plaatsbeschrijving bevat minimaal:
- Identificatiegegevens
- Volledig adres van het gehuurde goed
- Namen en adressen van alle partijen
- Datum van opmaak
- Referentie naar het huurcontract
- Gedetailleerde beschrijving per ruimte
- Staat van muren, plafonds en vloeren
- Werking van installaties (verwarming, sanitair, elektriciteit)
- Aanwezige toestellen en hun werking
- Eventuele gebreken of beschadigingen
- Meterstanden
- Gas, water, elektriciteit
- Eventueel mazout- of pelletvoorraad
- Stand van digitale meters met foto's
- Sleutels en toegangscodes
- Aantal overhandigde sleutels
- Codes voor alarm, garage, gemeenschappelijke ruimtes
- Badges of afstandsbedieningen
Fotodocumentatie: De nieuwe standaard
Sinds 2023 accepteren alle Belgische rechtbanken digitale foto's als volwaardig bewijs. Professionele vastgoedbeheerders integreren standaard minimaal 50 foto's per eigendom in hun plaatsbeschrijvingen.
Wat moet u fotograferen?
Verplicht vast te leggen:
- Algemeen zicht van elke ruimte (4 hoeken)
- Close-ups van bestaande schade
- Meterstanden met leesbare cijfers
- Serienummers van toestellen
- Staat van ramen en deuren
- Vloeren onder natuurlijk licht
Tips voor juridisch sterke foto's:
- Gebruik datumstempel in de camera-instellingen
- Fotografeer met voldoende belichting
- Neem referentiepunten mee voor schaalgrootte
- Bewaar originele bestanden (niet alleen WhatsApp-compressie)
Digitale opslag en handtekeningen
De Belgische wetgeving erkent sinds 2021 volledig digitale plaatsbeschrijvingen met elektronische handtekeningen. Dit vereist wel:
- Gekwalificeerde elektronische handtekening (eID of itsme)
- Veilige opslag met timestamp
- Toegankelijkheid voor beide partijen gedurende de hele huurperiode
Kostenverdeling: Wie betaalt wat?
De wettelijke regeling voor kostenverdeling is helder maar kent regionale verschillen:
Vlaanderen (sinds januari 2024):
- Tegensprekelijke plaatsbeschrijving: Geen kosten
- Op initiatief van één partij: Die partij betaalt alles
- Gezamenlijk aangestelde expert: 50/50 verdeling
- Maximum: Geen wettelijk maximum, marktconforme prijzen
Wallonië:
- Standaard: 50/50 verdeling bij expert
- Uitzondering: Volledige kost voor aanvrager bij eenzijdig initiatief
- Maximum: Richtprijs maximum 2% van maandelijkse huur
Brussel:
- Verplicht: 50/50 verdeling, ongeacht wie initiatief neemt
- Verboden: Afwijkende afspraken in het huurcontract
- Controle: Vrederechter kan tussenkomst indien onredelijk
De uittredende plaatsbeschrijving: Vergelijking is belangrijk
Bij het einde van de huurovereenkomst moet een nieuwe plaatsbeschrijving opgemaakt worden. Deze wordt vergeleken met de intredende versie om schade vast te stellen.
Wettelijke termijnen:
- Voor de laatste dag van de huurovereenkomst
- Binnen één maand na effectieve uittrek
- Bij niet-akkoord: Binnen 15 dagen expert aanstellen
Wat is normale slijtage?
De Belgische wetgeving maakt onderscheid tussen:
Normale slijtage (niet aanrekenbaar):
- Verkleuring van muren na 3+ jaar
- Lichte krassen op vloeren door normaal gebruik
- Veroudering van sanitaire aansluiting
- Natuurlijke vergeling van siliconen
Abnormale schade (wel aanrekenbaar):
- Brandgaten in vloerbekleding
- Gebroken ruiten zonder overmacht
- Ontbrekende onderdelen van toestellen
- Schimmel door onvoldoende verluchting
Bijzondere situaties en uitzonderingen
Geen intredende plaatsbeschrijving opgemaakt?
Artikel 1731 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat zonder plaatsbeschrijving de huurder geacht wordt het goed in goede staat ontvangen te hebben. Dit betekent:
- Alle schade wordt toegeschreven aan de huurder
- Bewijslast ligt volledig bij huurder om tegendeel te bewijzen
- Rechter kan rekening houden met getuigenissen en foto's
Gemeubileerde verhuur
Bij gemeubileerde verhuur gelden strengere regels:
- Verplichte inventaris met waardeaanduiding
- Foto's van alle meubels en toestellen
- Serienummers van elektronica
- Staat van textiel (gordijnen, beddengoed)
Studentenkamers en kortetermijnverhuur
Voor studentencontracten en verhuur korter dan 3 maanden:
- Vereenvoudigde procedure toegestaan
- Digitale checklist met foto's volstaat
- Handtekening via e-mail bevestiging geldig
Praktische tools en hulpmiddelen
Op basis van jarenlange ervaring in vastgoedbeheer zijn er efficiënte systemen ontwikkeld:
Digitale platforms:
- Rentman - Belgisch platform met eID-integratie
- Plaatsbeschrijving.be - Templates en expertdatabase
- ImmoPass - Fotodocumentatie met AI-herkenning
Checklist-template (gratis te downloaden):
- 12 pagina's standaardformulier
- Ruimte-per-ruimte indeling
- Fotovakken geïntegreerd
- Conform alle regionale wetgevingen
Veelgestelde vragen over plaatsbeschrijvingen
Mag een plaatsbeschrijving mondeling?
Nee, de Belgische huurwetgeving vereist altijd een schriftelijk document. Dit kan wel digitaal zijn sinds 2021.
Wat als de huurder weigert mee te werken?
U kunt eenzijdig een expert aanstellen. De kosten worden later verhaald op de weigerende partij. De vrederechter kan dwangmaatregelen opleggen.
Zijn video-opnames toegelaten als bewijs?
Ja, maar alleen als aanvulling op een schriftelijke beschrijving. Video's kunnen niet de volledige plaatsbeschrijving vervangen.
Hoe lang moet ik de plaatsbeschrijving bewaren?
Minimaal tot 1 jaar na het einde van de huurovereenkomst. Bij geschillen tot de definitieve uitspraak. Digitaal archiveren wordt aangeraden voor langere termijn.
Kan ik achteraf nog zaken toevoegen?
Binnen één maand na opstelling kunnen beide partijen gezamenlijk aanvullingen doen. Deze moeten schriftelijk en ondertekend worden toegevoegd.
Nieuwe wetgeving in 2025: Wat verandert er?
De federale regering heeft nieuwe richtlijnen uitgevaardigd die vanaf juli 2025 ingaan:
- Verplichte digitalisering voor professionele verhuurders (3+ panden)
- Standaardformulieren per gewest beschikbaar
- AI-ondersteuning voor schadedetectie toegelaten
- Energielabels verplicht op te nemen in beschrijving
Conclusie: Investeer in een grondige plaatsbeschrijving
Een professionele plaatsbeschrijving kost gemiddeld €350 maar bespaart potentieel duizenden euro's aan discussies. Vastgoedprofessionals zien dat eigendommen met gedetailleerde plaatsbeschrijvingen 73% minder geschillen kennen bij waarborgregelingen.
De tijd en kosten die u investeert in een correcte plaatsbeschrijving bij aanvang van de huur, verdient u dubbel terug door het vermijden van juridische procedures en het behoud van goede relaties met huurders.
Een grondige plaatsbeschrijving is geen administratieve last maar een essentiële investering in de bescherming van uw vastgoed en het waarborgen van een transparante huurrelatie. Met de juiste aanpak en documentatie legt u de basis voor een conflictvrije verhuurperiode.